TEVFÄ°K FÄ°KRET
| İndeks: T |
(1867 Ä°stanbul – 1915 Ä°stanbul) Türk ÅŸairi. Mahmudiye ortaokulunda baÅŸladığı orta öğrenimini Galatasaray Lisesinde birincilikle tamamladı. Yüksek Ticaret Okulunda dersler verdi. Yarışma sonucunda Sultanî’nin ilk kısmına Türkçe öğretmeni oldu. Ä°ki yıl sonra Robert Kolejine Türkçe öğretmeni oldu. Aynı yıl Serveti-Fünun dergisine geçti. Dergiyi yeni bir kadro, yeni bir sanat anlayışıyla çıkarmaya baÅŸlayarak, “Sertveti-Fünun”cular topluluÄŸunu oluÅŸturdu. Dergi hükûmet tarafından kapatılınca, “AÅŸiyan” adını verdiÄŸi evine çekildi. Ä°kinci MeÅŸrutiyet’in ilânı üzerine Tanin gazetesini kurdu, ama kısa zaman sonra gazeteden ayrılıp Galatasaray Lisesine müdür oldu. Ancak müdürlükten ayrılıp Robert Kolejdeki öğretmenliÄŸine yeniden döndü ve ölümüne dek yalnız bu iÅŸini sürdürdü.
Sanata batılı tutumun yerleşmesini savunarak Türk şiirinin yenileşmesinde öncü oldu. Türk şiirine konu zenginliği getirdi, yeni biçimler uyguladı. Aruz ölçüsüne esneklik kazandırdı. Dilimizin anlatım olanaklarını genişletti. Düz yazıya da sağlam bir yapı kazandırdı. Dile bol bol Arapça, Farsça sözcükler sokarak, batı dillerindeki birçok kavramı bu yolla karşılama çabası gösterdi.
Önceleri bireysel duyguları iÅŸledi, sonra toplum sorunları üzerine eÄŸildi. Yönetim bozukluklarını eleÅŸtirdi. Vatan, ulus sevgisiyle bir özgürlük savaşçısı oldu. Hakkında kırktan fazla inceleme kitabı yazılmıştır. En önemlileri Prof. Mehmet Kaplan’ın “Tevfik Fikret ve Åžiiri” (1940, 1971) ve Prof. Kenan Akyüz’ün “Tevfik Fikret” (1947) adlı yapıtlardır. Kitaplarında bulunmayan ÅŸiirlerini Cevdet Kudret “Son ÅŸiirleri” adıyla küçük bir kitapta topladı. Kitapta saÄŸlığında büyük tartışmalara yol açan “Tarih-i Kadım”, “Tarih-i Kadime Zeyle”, “Doksan BeÅŸe DoÄŸru “, “Revzen-i Mahlû” ve “Han-ı YaÄŸma” baÅŸlıklı ÅŸiirleri vardır.
Başlıca yapıtları şunlardır:
Åžiirleri; Rübab-ı Åžikeste (Kırık Saz, 1896), Halûk’un Defteri (1911), Rübabın Cevabı (1912), Åžermin (çocuk ÅŸiirleri, 1914).
