Ansiklopedim.info

Åžamanizm dininin ayin ve törenlerini yapan, ruhlarla insanlar arasında aracılık eden kiÅŸi. Åžaman sözcüğü Türkçe kökenli deÄŸildir. Türkler ÅŸaman yerine kam sözcüğünü kullanırlardı. Avrupa’da 18. yüzyılda yaygınlaÅŸan ÅŸaman sözcüğü, Rusların, Kuzey Sibirya’da Tunguzlardan öğrendiÄŸi bir sözcük. Aslında bu sözcüğün kökeni hâlâ tartışmalıdır.

Åžamanizme göre; insan, ufak tefek ruhlara, aileyi koruyan ateÅŸ ve iyi yer su ruhlarına bizzat kurbanlar ve saçılar sunabilirse de, güçlü, hele kötü ruhlara doÄŸrudan baÅŸvuramaz. Kötü ruhlar insanların en büyük düşmanıdır. Bu kötü ruhlar Ä°nsanlara ve hayvan sürülerine hastalık göndermek suretiyle kurban isterler. Bunların istediklerini yerine getirmek gerekir. Ä°nsanlar onların ne istediÄŸini bilemez. Onların ne istediÄŸini ancak gücünü göklerden ve atalarının ruhlarından alan ÅŸamanlar bilir. Åžamanlık bilgisi öğrenmekle elde edilemez. Åžaman olmak için belli baÅŸlı bir ÅŸamanın soyundan olmak gerekir. Kimse ÅŸaman olmayı istemez, ancak geçmiÅŸ ataların ruhlarından biri, ÅŸaman olacak torununa musallat olur; onu ÅŸaman olmaya zorlar. Bu hâle Altaylılar “töz basıp yat” (ruh basıyor) derler. Ata ruhu musallat olan adam ÅŸamanlığı kabul etmezse delirir.