BAYEZÄ°T II
| İndeks: B |
Sekizinci Osmanlı padiÅŸah. Babası Fatih Sultan Mehmet, annesi Gülbahar Hatundur. Edirne sarayında iyi bir öğrenim görerek yetiÅŸen II. Bayezit küçük yaÅŸta Amasya valisi oldu. 1473′te yapılan Otlukbeli Savaşı’na saÄŸ kol kumandanı olarak katıldı. Babasının ölümü üzerine kardeÅŸi Cem Sultanla aralarında taht kavgası çıktı. Bu mücadeleden galip çıkmayı baÅŸaran II. Bayezit, 1481 yılında Osmanlı tahtına geçti; ama Cem Sultan meselesi sona ermedi. Tersine bu iÅŸ, doÄŸu ve batı devletlerinin en çok ilgilendiÄŸi problem oldu. Osmanlı Devleti bu olaydan dolayı devamlı bir tehdit altına girdi; çünkü Papa, Cem Sultan aracılığıyla Avrupa’da, Osmanlılara karşı büyük bir ittifak kurabilmek için faaliyete geçti. Ona göre Osmanlı Devleti’nin yıkılması için en uygun vakit gelmiÅŸti. Ä°ÅŸlerin tehlikeli bir yola girdiÄŸini gören Sultan II. Bayezit, Hristiyan dünyasına karşı daha dikkatli bir politika izledi.
II. Bayezit 1483 yılında Hersek’i doÄŸrudan Osmanlı denetimi altına alındı. 1484 yılında Kili ve Akkerman kalelerini fethederek Kırım’a giden kara yolu üzerindeki Osmanlı denetimini güçlendirdi. Bu sırada Sultan II. Bayezit’in DulkadiroÄŸlu BeyliÄŸi üzerindeki egemenlik sorunu yüzünden Memlûklerle arası açıktı. Daha sonra Memlûklülerin, Cem Sultan’a sahip çıkarak onu Bayezit’e karşı kışkırtmaları ve Osmanlı hacılarına karşı güçlük çıkartmaları, iki devlet arasında bir savaÅŸ çıkmasıyla sonuçlandı. Belirli aralıklarla altı yıl süren savaÅŸ, küçük birliklerin mücadeleleriyle devam etmiÅŸ ve kesin bir sonuç elde edilememiÅŸtir.
II. Bayezit, kardeÅŸi Cem Sultanın 1495 yılında Napoli’de ölmesinden sonra, Osmanlı Devleti’nin dış politikasına baÅŸka bir yön verdi. 1498 yılında Bali Bey komutasında kalabalık bir akıncı birliÄŸiyle Lehistan’a büyük bir hareket gerçekleÅŸtirdi. Bu arada Venediklilerin Mora topraklarına girmeleri üzerine de 1499 yılında Mora seferine çıktı. Bu sefer sonunda Ä°nebahtı, Modon ve Koron’u Venediklilerden alındı.
Sultan II. Bayezit’in batıda önemli fetihlerde bulunduÄŸu sırada, doÄŸuda Åžah Ä°smail yönetimindeki Safevî Devleti güçlü bir konuma gelmiÅŸti. Anadolu topraklarında gözü olan Åžah Ä°smail, burayı ülkesinin egemenliÄŸi altına almak için Anadolu’daki göçebe Türkmenler arasında propaganda faaliyetlerinde bulundu. Sultan II. Bayezit, Åžah Ä°smail ile arasını bozmamaya çalıştı; çünkü Anadolu’da kalabalık bir halk kütlesi, Åžah Ä°smail tarafını tutuyordu. Nitekim 1511 yılında patlak veren Åžah Kulu Baba Tekeli isyanında Kütahya’yı ele geçiren ayaklanmacılar güçlükle bastırılabildi.
Sultan II. Bayezit’in son yılları, saltanatı ele geçirmek isteyen oÄŸullarının mücadelesine sahne oldu. Sonuçta kardeÅŸlerine karşı daha baÅŸarılı olan ve yeniçeriler tarafından da desteklenen oÄŸlu Selim’e 1512 yılında saltanatını teslim etti. Sultan II. Bayezit, Dimetoka’daki saraya giderken Abalar Köyü yakınlarında hastalanarak 1512 yılında öldü.
